تست تیتر آنتی استرپتولیزین O یک آزمایش خون است که عفونت استرپتوکوکی را بررسی می کند و برای اندازه گیری آنتی بادی های تولید شده توسط بدن در پاسخ به باکتری استرپتوکوک گروه A استفاده می شود. باکتری به نام استرپتوکوک گروه A باعث عفونت های شایع مانند گلودرد استرپتوکوکی و عفونت های پوستی می شود. این باکتری آنزیمی سمی به نام استرپتولیزین O ترشح می کند و سیستم ایمنی بدن، آنتی بادی های ASO را برای مبارزه با این آنزیم سمی تولید می کند.
معمولا در طول عفونت با باکتری استرپتوکوک مانند گلودرد استرپتوکوکی، آنتی بیوتیک ها باعث از بین رفتن باکتری ها می شوند. اما برخی از افراد در طول عفونت استرپتوکوکی هیچ علامتی ندارند و درمان نمی شوند. هنگامی که این اتفاق می افتد، عفونت درمان نشده می تواند منجر به عوارض بعدی شود. این عوارض به عنوان عوارض پس از استرپتوکوک شناخته می شوند. آزمایش تیتر ASO میتواند به پزشک کمک کند تا با اندازه‌گیری آنتی بادی های آنتی‌استرپتولیزین در خون، تشخیص دهد که آیا فرد اخیراً به عفونت استرپتوکوکی مبتلا شده است خیر.
علت درخواست آزمایش ASO
پزشک معالج در موارد شک به عفونت با باکتری استرپتوکوک O میتواند این آزمایش را درخواست کند که به طور خلاصه این موارد عبارتند از:
تشخیص عفونت با استرپتوکوک گروه O
عوارض ناشی از عفونت استرپتوکوکی
وجود علایم مشکوک به تب روماتیسمی حاد (Acute Rheumatic fever) از جمله: تب، خستگی درد قفسه سینه ، تنگی نفس ، ورم به ویژه پس از ابتلا به گلودرد
وجود علایم مشکوک گلومرولونفریت (Glomerulonephritis) مانند تب، خستگی، آزمایش ادراری غیر نرمال، وجود آلبومین اوری ، سندروم نفریتیک و گاهی سندروم نفریتیک، هماچوری، ادم، پروتئین اوری
هدف از انجام آزمایش ASO
آزمایش میزان آنتی بادی عليه استرپتولايزين أ (ASO)، أ توکسینی که توسط باکتری های استرپتوکوکگروه Oتولید می شود را اندازه گیری می کند. در پی عفونت با استریتوکوک ، ASOو آنتی دی ان آز بی (anti-DNase-B) شایع ترین آنتی بادی هایی هستند که در بدن تولید می شوند. در این شرایط کمپلمان C3 کاهش ولی C4 معمولا طبیعی است.
عوارض ابتلا به استرپتوکوک گروه O
استرپتوکوک گروه O عامل گلودرد چرکی است و با تجویز آنتی بیوتیک درمان می شود. چنانچه علایم بیماری خفیف باشد و تشخيص داده نشود یا عفونت به طور کامل درمان نشود، خطر بروز عوارض ثانویه وجود خواهد داشت و ممکن است تب روماتیسمی یا گلومرونفریت ایجاد شده و منجر به آسیب قلبی یا کلیوی گردد.
بنابراین درمان نشدن استرپتوکوک گروه O، میتواند باعث گسترش این باکتری به قلب یا کلیه شود. از این رو این بیماری در کشور های توسعه یافته کمتر بوده و در کشور های در حال توسعه مثل ایران بیشتر دیده میشود.
عوارض قلبی
اگر استرپتوکوک، قلب انسان را درگیر کند، طی سال های آینده موجب تب روماتیسمی خواهد شد. علایم تب روماتیسمی عبارتند از:
تب،
احساس خستگی،
تنگی نفس،
تپش قلب،
ورم مفاصل (در مفاصل بزرگ)،
ندولهای زیر پوستی،
بثورات جلدی،
ورم قلب ( carditis )
کره‌ی سیدن هان (Sydenham’s chorea)
بنابراین در صورت داشتن مجموعه علائم بالا، پزشک به عفونت استرپتوکوکی و در نتیجه آن تب روماتیسمی مشکوک شده و درخواست آزمایش ASO میکند.
تب روماتیسمی
عوارض کلیوی
اگر استرپتوکوک کلیه انسان را درگیر کند موجب گلومرونفریت استرپتوکوکی خواهد شد. علایم گلومرونفریت عبارتند از:
کاهش دفع ادرار،
افزایش فشار خون (hypertension) ،
ورم(ادم)،
دفع خون در ادرار (هماچوری)
ضعف و خستگی،
بثورات جلدی
تفسیر نتیجه آزمایش ASO
میزان ASO یک تا چهار هفته پس از ابتلا به عفونت با استرپتوکوک تولید میشود، سطح آن برای ۴-۶هفته افزایش می یابد و سپس رو به کاهش میرود؛ اما گاهی ممکن است تا چند ماه بالا باقی بماند.
وجود ASO در خون یا افزایش مقدار آن نشان دهنده ی عفونت اخیر با استرپتوکوک است و کاهش آن در خون به معنای بهبودی است. تیتر ASO ريسک بروز عوارض ثانویه ناشی از عفونت را پیش بینی نمی کند یعنی بالا بودن اندازه ASO صرفا به معنی بدتر یا بیشتر شدن عوارض ابتلا نیستند؛ اما چنانچه علایم تب روماتیسمی یا گلومرونفریت وجود داشته باشند، بالا بودن میزان ASO به تایید تشخیص کمک می کند. بنابراین پزشک باید به علائم بالینی و سایر علائم توجه داشته باشد.
برای تشخيص گلودرد استرپتوکوکی، کشت گلو و آزمایش های سریع استرپتوکوکی مناسب است از آن جا که ASO حداقل تا یک هفته پس از آغاز عفونت، در خون قابل شناسایی و اندازه گیری نمی باشد، بنابراین برای تشخيص عفونت حاد کاربرد ندارد.
چنانچه ASO منفی با سطح آن پایین باشد. احتمال عفونت با استرپتوکوک بعید به نظر می رسد؛ به خصوص اگر که آزمایش دو هفته بعد مجددا تکرار شده و سطح ASO افزایش نیافته باشد و آنتی بادی علیه دی، آن، آز. بی نیز منفی باشد.
ASO در درصد کمی از بیماران مبتلا به عفونت استرپتوکوکی که حتی عوارض ثانویه ی عفونت نیز در آنها ظاهر می شود، افزایش نمی یابد. بنابراین میتوان گفت «ارزش اخباری مثبت» این آزمایش بالا است.
مصرف بعضی از آنتی بیوتیک ها و کورتیکواستروئیدها سبب کاهش سطح ASO میشوند.
توضیحات:
آلودگی سرم به باسیلوس سرئوس و برخی پسودوموناها ( به علت عدم ضدعفونی کامل پوست هنگام نمونه برداری ) نیز باعث افزایش کاذب تیتر ASO می شود.
تیتر بالای ASO به تنهایی ارزش کلینیکی ندارد و آنچه مهم است تغییرات تیتر ASO است.
همزمان با تیتر بالای ASO باید کشت گلو مثبت شده و یا سدیمان نیز افزایش یابد، در غیر این صورت آزمایشات سرولوژی برای تشخیص عفونت های حاد استرپتوکوکی ارزشی ندارند.
· تست‌های مرتبط با آزمایش ASO Titer
پس از اینکه پزشک به کمک تست تیتر ASO، تشخیص عفونت در بدن بیمار را بدهد،ممکن است تست‌های دیگری نیز برای درمان بهتر و سریع‌تر بیمار و یا سایر موارد درخواست کند. یکی از این آزمایش‌ها، تست Anti_Dnase_B است که برای مبتلایان به بیماری‌های عفونی در اکثر موارد مثبت ثبت شده است. علاوه بر تست گفته شده، تست Strep_Throat یا آزمایش کشت گلو نیز در برخی موارد برای فرد درخواست میشود. !
لازم به ذکر است که علت درخواست تیتر ASO بررسی و تشخیص عفونت های استرپتوکوکی است. علاوه بر تشخیص نیز در مراحل بعدی، این آزمایش در دفعات مکرر جهت بررسی پاسخ بدن به درمان بیماری عفونی استرپتوکوکی صورت خواهد گرفت.
بیماری‌های تاثیرگذار بر نتیجه‌ی آزمایش ASO Titer
برخی از بیماری‌ها و داروهایی وجود دارند، که در نتیجه‌ی آزمایش ASO Titer ممکن است تاثیر منفی داشته باشد. برای پیشگیری از این موارد بهتر است در صورت ابتلا به بیماری خاص و یا مصرف داروهایی مانند آنتی بیوتیک‌ها، با پزشک معالج خود در میان بگذارید. از جمله‌ی این بیماری‌ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
بیماری هپاتیت B
سینوزیت و التهاب گوش میانی
آندو کاردیت (عفونت پوشش داخلی حفره‌ها و یا دریچه‌های قلب)
پیودرم(زرد زخم)
ذات الریه
سوزاک
سلولیت ( عفونت باکتری‌هایی که در لایه‌های عمیق پوست رخ می‌دهد.)
تب زایمان
جوش‌های جوانی و نوجوانی
سل
بیمارن مبتلا به آرتریت روماتوئید ( یک بیماری خود ایمنی که منجر به التهاب مزمن مفاصل خواهد شد.)
تب روماتیسمی و تب مخملک
مواردی که گفته شد موجب افزایش ASO در بافت‌های بدن میشود. در افراد مسن، بیمارانی که آنتی بیوتیک‌ها و داروهای کورتیمواستروئید ها مصرف می‌کنند و مبتلایان به سندروم نفروتیک سطح ASO کاهش می‌یابد.
