غربالگری بارداری چیست؟

‌آزمایش‌های غربالگری سه ماهه‌ی دوم بارداری

غربالگری سه ماهه‌ی دوم بارداری ممکن است شامل چندین آزمایش خون به نام نشانگرهای چندگانه باشد. این نشانگرها اطلاعاتی را در مورد خطر احتمالی شما برای داشتن یک کودک مبتلا به برخی از بیماری‌های ژنتیکی یا نقص‌های مادرزادی ارائه می دهند. غربالگری معمولاً با گرفتن نمونه‌ای از خون شما بین هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ بارداری انجام می‌شود (۱۶ تا ۱۸ هفته ایده آل است). نشانگرهای چندگانه عبارتند از:

• غربالگری AFP: این آزمایش خون که AFP سرم مادر نیز نامیده می‌شود‌، مقدار AFP خون شما را در دوران بارداری اندازه گیری می‌کند. AFP پروتئینی است که معمولاً توسط کبد جنین تولید می‌شود و در مایع اطراف جنین (مایع آمنیوتیک) وجود دارد. از جفت عبور می‌کند و وارد خون شما می‌شود. مقادیر غیر طبیعی AFP ممکن است موارد زیر را نشان دهند:

  • تاریخ ‌وضع حمل اشتباه محاسبه شده، زیرا مقادیر در طول بارداری تغییر می‌کنند

  • نقایصی در دیواره‌ی شکم جنین

  • سندرم داون یا سایر ناهنجاری‌های کروموزومی

  • نقایص لوله‌ی عصبی باز، نظیر اسپینا بیفیدا

  • دوقلوها (بیش از یک جنین در حال تولید این پروتئین است)

• استریول: این هورمونی است که توسط جفت تولید می‌شود. می توان آن را در خون یا ادرار مادر اندازه گیری کرد تا از آن برای تعیین سلامت جنین استفاده شود.

• اینهیبین: این هورمونی است که توسط جفت تولید می‌شود.

• گنادوتروپین جفت انسان: این نیز هورمونی است که توسط جفت تولید می‌شود.

نتایج غیرطبیعی آزمایش AFP و نشانگرهای دیگر ممکن است به این معنی باشد که آزمایش دیگری مورد نیاز است. از سونوگرافی برای تأیید مراحل مهم بارداری شما و بررسی ستون فقرات جنین و سایر اعضای بدن از نظر نقص استفاده می‌شود. برای تشخیص دقیق ممکن است نیاز به آمنیوسنتز باشد.

از آنجا که غربالگری نشانگر چندگانه تشخیصی نیست‌، ۱۰۰ درصد دقیق نیست. این به تعیین این موضوع کمک می‌کند که در دوران بارداری به چه افرادی در این جمعیت باید ‌آزمایش‌های بیشتری توصیه گردد. نتایج مثبت کاذب ممکن است هنگامی که جنین در واقع سالم است مشکلی را نشان دهند. از سوی دیگر‌، نتایج منفی کاذب هنگامی که جنین واقعاً دارای یک مشکل سلامتی است نشان دهنده یک نتیجه‌ی طبیعی هستند.

هنگامی که آزمایش‌های غربالگری هم سه ‌ماهه‌ی اول و هم سه ماهه‌ی دوم را انجام می دهید‌، توانایی ‌آزمایش‌ها برای تشخیص یک ناهنجاری بیشتر از استفاده از تنها یک غربالگری به‌طور مستقل است. اغلب موارد سندرم داون را می توان زمانی که از غربالگری‌های سه ‌ماهه‌ی اول و دوم استفاده می‌شود‌، تشخیص داد.

 بعد از آزمایش غربالگری چه اتفاقی می افتد؟

اگر آزمایش نشان دهد کودک شما در خطر بیشتر از حد طبیعی برای به دنیا آمدن با بیماری قرار دارد به شما مشاوره ژنتیک داده می شود تا حقایق را برای شما توضیح دهد و سپس آزمایشات بیشتری برای تشخیص صحیح این بیماری انجام می شود.

آزمایش های تشخیصی موجود شامل نمونه برداری مزمن از پرز (CVS) و آمنیوسنتز است. هر دو آزمایش شامل استفاده از سونوگرافی برای هدایت سوزن به شکم مادر برای گرفتن نمونه از جفت یا مایع آمنیوتیک است. CVS معمولاً در هفته ۱۱ تا ۱۴ و آمنیوسنتز در هفته ۱۵ تا ۱۸ انجام می شود. هر دوی این آزمایش ها تهاجمی هستند و احتمال کمی برای سقط جنین وجود دارد. اگر مایل نیستید نیازی به انجام این دو آزمایش ندارید ، اما مهم است که در مورد گزینه های خود با پزشک خود مشورت کنید. این مهم است که فکر کنید اگر آزمایش با نتیجه مثبت بازگردد ، چه می کنید

غربالگری قند خون مادر باردار

تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) (Oral Glucose Tolerance Test) آزمایش غربالگری دیابت که حدود ۲ ساعت طول می کشد.
این تست شامل انجام آزمایش خون در صبح است، زمانی که به مدت ۸ تا ۱۰ ساعت هیچ غذا یا نوشیدنی نخورده اید.
این تست پاسخ بدن به قند (گلوکز) را اندازه گیری می کند.
تست تحمل گلوکز می تواند برای غربالگری دیابت نوع ۲ استفاده شود. معمولاً  از این تست برای تشخیص دیابت بارداری – نوعی دیابت که در دوران بارداری ایجاد می شود – استفاده می شود.

 روش انجام آزمایش GTT

OGTT به صورت پودر گلوکز یا شربت آماده در مقادیر 50 گرم، 75 گرم یا 100 گرم به شما داده می شود.
نمونه گیر از بازوی شما نمونه خون می گیرد تا سطح اولیه قند خون شما را آزمایش کند.
سپس مخلوطی از گلوکز حل شده در آب می نوشید.
در روزهای منتهی به آزمایش تحمل گلوکز به طور معمول غذا بخورید و بنوشید. اگر بیمار هستید یا دارو مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این عوامل می توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
آیا می توانم در طول آزمایش GTT آب بنوشم؟ شما می توانید فقط آب ساده بنوشید. قهوه، چای، نوشابه (معمولی یا رژیمی) یا هر نوشیدنی دیگری ننوشید. سیگار نکشید، آدامس نجوید (معمولی یا بدون قند) و ورزش نکنید.

 شرایط بیمار برای آزمایش دیابت نوع ۲:

شما حدود (۷۵ گرم) شکر می نوشید. دو ساعت بعد، سطح گلوکز خون شما دوباره اندازه گیری می شود.

 شرایط بیمار برای آزمایش در بارداری:

متخصصین زنان و زایمان انجام ازمایش چالش قند خون  یک ساعته را برای غربالگری دیابت بارداری در زنان باردار کم خطر بین هفته های ۲۴ تا ۲۸ بارداری توصیه می کند.
اگر قبلاً دیابت بارداری داشته‌اید، در اوایل بارداری، حدود هفته 8-6 بارداری، به شما یک OGTT پیشنهاد می‌شود، سپس اگر اولین آزمایش طبیعی باشد، یک OGTT دیگر در هفته‌های 24 تا 28 به شما پیشنهاد می‌شود.
اگر در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستید، ممکن است پزشک غربالگری زودتر را توصیه کند. عوامل خطر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
دیابت بارداری در بارداری های اولیه، سابقه خانوادگی دیابت، چاقی، داشتن یک وضعیت پزشکی مرتبط با پیشرفت دیابت، مانند سندرم متابولیک یا سندروم تخمدان پلی کیستیک .
اگر پزشک تشخیص دهد که شما در معرض خطر هستید یا در آزمایش یک ساعته ارزش مشکوکی دارید، ممکن است به شما توصیه شود که یک آزمایش تحمل گلوکز سه ساعته انجام دهید.