preloader

غده تیروئید

غده تیروئید چیست؟

 

تیروئید یک غده کوچک به‌اندازه 5 سانتی متر است که درست در زیر پوست گردن، در قسمت زیرین سیب آدم قرار دارد. دو نیمه غده در وسط به هم متصل شده‌اند و به غده تیروئید شکل پاپیون می‌دهند. به طور معمول، غده تیروئید دیده نمی‌شود و به سختی می‌توان آن را حس کرد. اگر بزرگ شود، پزشکان به راحتی آن را احساس می‌کنند و ممکن است یک برآمدگی برجسته (گواتر) در زیر یا کناره‌های سیب آدم ظاهر شود.
انواع مختلفی از اختلال تیروئید وجود دارد، از جمله پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید، تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو
 کنترل متابولیسم از طریق تیروئید با استفاده از هورمون تیروکسین که حاوی ۴ اتم یدید و هورمون تری یدوتیرونین، حاوی ۳ اتم یدید، صورت می‌گیرد.

این دو هورمون به وسیله تیروئید تولید می‌شوند و میزان انرژی دریافتی سلول‌های بدن را تنظیم می‌کنند. اگر تیروئید عملکرد صحیحی داشته باشد و بین هورمون ها تعادل برقرار باشد، متابولیسم بدن شما به درستی کار می کند.

کنترل عملکرد تیروئید در جریان خون به وسیله غده هیپوفیز واقع در مرکز جمجمه، که در زیر مغز قرار دارد، انجام می شود. اگر میزان این هورمون از سطح مورد نیاز بالاتر یا پایین تر برود، غده هیپوفیز مقدار آن را تنظیم می کند. در این زمان هورمون تنظیم‌کننده تیروئید که TSH، نام دارد به تیروئید ارسال شده و پیام‌هایی برای تنظیم میزان مورد نیاز آن را، مخابره می کند تا تعادل و حالت طبیعی بدن را برگرداند.

پرکاری تیروئید

در پرکاری تیروئید، غده تیروئید بیش از حد فعال است و بیش از حد هورمون تولید می‌کند. پرکاری تیروئید حدود ۱ درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری در مردان کمتر دیده می‌شود. بیماری گریوز شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید است که حدود ۷۰ درصد از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ندول‌های تیروئید (وضعیتی به نام گواتر ندولار سمی یا گواتر چند ندولار) همچنین می‌توانند باعث تولید بیش از حد هورمون‌های این غده شوند. تولید بیش از حد هورمون تیروئید منجر به علائم تیروئید زیر شوند: بی‌قراری عصبی بودن تپش قلب زودرنجی افزایش تعریق رعشه اضطراب مشکل خواب پوست نازک مو و ناخن‌های شکننده ضعف عضلانی کاهش وزن ناگهانی برآمدگی چشم (در بیماری گریوز)

 علائم پرکاری تیروئید

  •  
    تپش قلب و رعشه دست
  • زود عصبانی شدن و کاهش وزن
  • افزایش اشتها، اسهال و اجابت مزاج مکرر
  • مشکلات خواب، ریزش مو و تغییر بافت مو
  • تغییر بینایی، برآمدگی چشم و ضعف عضلانی
  • پوست نازک و مرطوب، عدم تحمل گرما و تعریق زیاد

کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید اختلالی است که در آن هورمون‌های تیروئید به اندازه کافی در جریان خون وجود ندارند و درنتیجه متابولیسم و سوخت‌وساز بدن نسبت به حالت طبیعی آهسته‌تر شده است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که به دلایل مختلفی غده تیروئید قادر نیست به‌اندازه نیاز بدن هورمون تولید و به خون آزاد کند.چنین روندی باعث کند شدن متابولیسم و تحت تأثیر قرار گرفتن کل اندام‌های بدن می‌شود. هم مردان و هم زنان مستعد ابتلا به کم‌کاری تیروئید هستند اگرچه در زنان شیوع بیشتری دارد. امکان بروز کم‌کاری تیروئید در کودکان هم وجود دارد و حتی گاهی برخی نوزدان با اختلال کم‌کاری تیروئید به دنیا می‌آیند.

 

 

 

علائم کم کاری تیروئید

  • حساس بودن به سرما
  • افزایش وزن
  • یبوست
  • حرکات آهسته، درد و ضعف عضلانی
  • پوست خشک و پوسته‌پوسته
  • مو و ناخن‌های شکننده
  • درد، بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن دست و انگشتان
  • پریود های نامنظم از دست دادن میل جنسی
  • کم‌کاری تیروئید در افراد مسن موجب بروز مشکلات حافظه و در کودکان باعث کند شدن رشد می‌شود

بیماری تیروئید هاشیموتو چیست؟

بیماری هاشیموتو از جملهبیماری های غده تیروئید و یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن شما، آنتی بادی‌هایی ایجاد می‌کند که به غده تیروئید شما حمله می‌کنند و به آن آسیب می‌رساند. پزشکان نمی‌دانند چه چیزی باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کند. برخی از دانشمندان فکر می‌کنند که یک ویروس یا باکتری ممکن است این پاسخ ایمنی را تحریک کند، درحالی که برخی دیگر معتقدند ممکن است یک نقص ژنتیکی در ایجاد آن دخیل باشد.

ترکیبی از عوامل از جمله وراثت، جنسیت و سن ممکن است دلیلی ابتلا به این بیماری باشند.

علائم تیروئید هاشیموتو

ممکن است در ابتدا متوجه علائم بیماری هاشیموتو نشوید، اما امکان دارد متوجه تورم در جلوی گلو (گواتر) شوید. تیروئید هاشیموتو معمولا در طول سال‌ها به کندی پیشرفت می‌کند و باعث آسیب مزمن تیروئید می‌شود که منجر به کاهش سطح هورمون تیروئید در خون شما می‌شود. این علائم و نشانه‌ها عمدتا مربوط به کم کاری غده تیروئید است.

علائم و نشانه‌های تیروئید هاشیموتو که مشابه با علائم کم کاری تیروئید هستند عبارت‌اند از:

  • خستگی و سستی
  • افزایش حساسیت به سرما
  • یبوست
  • پوست رنگ‌پریده و خشک
  • صورت پف‌کرده
  • ناخن‌های شکننده
  • ریزش مو
  • بزرگ‌شدن زبان
  • افزایش‌وزن
  • درد عضلانی، حساسیت و سفتی
  • درد و سفتی مفاصل
  • ضعف عضلانی
  • خونریزی قاعدگی زیاد یا طولانی‌مدت
  • افسردگی
  • زوال حافظه

تشخیص تیروئید

اگر احساس می‌کنید که دارای علائم بیماری‌های کم کاری یا پرکاری تیروئید هستید حتما جهت معاینه به پزشک مراجعه کرده و وضعیت خود را شرح دهید. از قطعی‌ترین روش‌ها برای تشخیص این بیماری، آزمایش خون است که در آن، میزان هورمون‌های تیروئید در خون اندازه‌گیری شده و نوع بیماری شما مشخص می‌شود. در این آزمایش خون از طریق ورید گرفته می‌شود.

پزشک متخصص ممکن است از چند آزمایش برای تشخیص تیروئید استفاده کند، که این آزمایش‌ها شامل: آزمایش های TSH، T4 و T3 می‌باشند، این آزمایش‌ها به طور دقیق عملکرد غده تیروئید شما را نشان می‌دهند. اگر در نتایج آزمایشات، میزان TSH، بالا باشد و میزان T4 پایین تر از حد تعادل باشد، فرد مبتلا به کم کاری تیروئید است.

 

 

سرطان تیروئید چیست؟

سرطان تیروئیدنوعی سرطان است که به دلیل تکثیر خارج از کنترل سلول‌های غده تیروئید ایجاد می‌شود. این نوع سرطان نادر است و بیشتر در افراد ۳۰ ساله و افراد بالای ۶۰ سال پدیدار می‌شود. زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به سرطان تیروئید هستند. علائم سرطان تیروئید شامل موارد زیر است:

           یک توده بدون درد در جلوی گردن

  • گرفتگی صدا بدون دلیل که پس از چند هفته برطرف نمی‌شود
  • گلودردی که با گذر زمان بهتر نمی‌شود
  • مشکل در بلعیدن غذا

اگر تورمی در جلوی گردن خود مشاهده می‌کنید و دچار دلهره شده‌اید که مبادا از نوع بدخیم باشد به پزشک عمومی مراجعه کنید. پزشک گردن را معاینه می‌کند و احتمالاً یک آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد تیروئید تجویز می‌کند. غالباً این تورم‌ها ناشی از اختلالات دیگری مثل گواتر هستند که باید تحت درمان دارویی قرار بگیرند. معمولاً از هر ۲۰ توده گردن تنها یک مورد سرطانی است و خوشبختانه در بسیاری از موارد قابل درمان است.