کشت ادرار یک آزمایش آزمایشگاهی برای بررسی وجود باکتری یا سایر میکروب ها در نمونه ادرار است. می توان از آن برای بررسی عفونت ادراری در بزرگسالان و کودکان استفاده کرد. یکی از شایعترین موارد مراجعه کنندگان شکایت آن ها از تکرر ادرار، سوزش ادرار، تغییر رنگ ادرار و بوی بد ادرار می باشد. همه علائم ذکر شده اغلب از عفونت ادرار حکایت می کنند. در صورت ابتلا کلیه ها و پروستات، تب و لرز و درد پهلو و لگن نیز به علائم فوق اضافه می شود. شایعترین عامل عفونت، اغلب باکتری Ecoli می باشد.
به علت قرار گرفتن ساختاری مجرا در خانم ها که طول مجرا کوتاه و در مجاورت مقعد و واژن قرار گرفته است، شانس عفونت ادراری در خانم ها به مراتب از آقایان بیشتر می باشد. در هر بیمار مبتلا به عفونت ادراری، بلافاصله و قبل از شروع درمان، باید آزمایش ساده و کشت ادرار انجام شود. در آزمایش ساده ادرار، وجود عامل بیماری زا به همراه وجود سلول های چرکی بالا در ادرار گزارش می شود و جهت تعیین قطعی عفونت ادراری، آزمایش کشت ادرار نیز به بررسی بیشتر اضافه می شود.
چه زمانی ازمایش کشت ادرار بایستی انجام شود ؟
1-وقتی علائم عفونت ادراری مثل تکرر ادرار و سوزش مجاری ادراری داریم
2-وقتی ازمایش انالیز ادرار نشان میدهد که ممکن است UTI داشته باشیم
علائم عفونت مجاری ادراری کدامند؟
رایج‌ترین علائم عفونت مجاری ادراری عبارتند از :
درد و حس ناخوشایند در شکم و قسمت پایینی کمر
درد در هنگام ادرار کردن
تب
یک حس غیرعادی برای ادرارهای متوالی و اضطراری
مشکل در خروج جریان ادرار از بدن
اگر دچار UTI باشید، ادرار ظاهر تیره به خود میگیرد، یا در صورت وجود خون در ادرار، رنگ آن به صورتی یا نارنجی گرایش پیدا می‌کند. علی‌رغم اینکه خود را در شرایط اضطراری ادرار کردن می‌بینید، اما صرفاً ادرار کمی از بدن شما خارج میشود و در تخلیه ادرار دچار مشکل هستید. در مواردی که عفونت شدیدتر باشد، مواردی همچون لرزش، سرد بودن بدن و استفراغ نیز ایجاد میشود.
آزمایش کشت ادرار چگونه انجام میشود؟
روش‌های متعددی برای انجام ازگرفتن ادرارمورد استفاده در آزمایش کشت ادرار وجود دارند. رایج‌ترین روش گردآوری ادرار، روشی است که طی آن نمونه ادرار تمیز از جریان میانی استخراج میشود. در این روش، ادرار خارج شده از بدن در داخل یک ظرف جمع آوری میشود.
تهیه نمونه ادرار تمیز
قبل از شروع این فرایند، ابتدا دستان خود و سپس ناحیه تناسلی (ادراری) را با مایع ضدعفونی کننده بشویید.
شما داخل ظرف استریل ارائه شده توسط پزشک ادرار خواهید کرد.
سپس ظرف به ارائه دهنده خدمات پزشکی تحویل داده میشود
کیسه ادرار
این روش اکثراً برای نوزادان، و کودکان به کار می‌رود. یک کیسه پلاستیکی ، با استفاده از مواد چسبنده به آلت تناسلی پسران، و ناحیه تناسلی دختران متصل میشود.
هنگامی که کودک شروع به ادرار می‌کند، ادرار داخل کیسه جمع آوری میشود. کیسه را برای آزمایش‌های لازم به آزمایشگاه ارسال کنیم.
کاتتر
برای انجام این کار، یک لوله لاستیکی نازک، از طریق پیشاب‌راه وارد مثانه میشود. هنگامی که کاتتر در مکان مناسب قرار بگیرد، شرایط برای تهیه نمونه فراهم می‌باشد.
اگر کاتتر ادراری از قبل روی بدن شما نصب شده است با بستن انتهای مسیر تخلیه، قبل از رسیدن به کیسه تخلیه ، نمونه لازم را گردآوری می‌کند.
هنگامی که ادرار وارد لوله دو طرف بسته شود، نمونه گیری با استفاده از یک سرنگ انجام میشود. تهیه نمونه ادراری، مستقیماً از کیسه متصل به کاتتر توصیه نمی‌شود. علت این است که ادرار برای مدت طولانی بیرون از بدن باقی مانده است. بنابراین امکان رشد باکتری در آن وجود دارد. قطعاً چنین نمونه‌ای فاقد کیفیت مطلوب خواهد بود.
نمونه برداری با تزریق از بالاتر از ناحیه تناسلی
در مواردی نادر، پزشک درخواست نمونه برداری از مثانه با سوزن را میدهد. این روش که با اسم روش” تزریق از ناحیه بالای اندام تناسلی” مشهور است، فقط در مواقعی به کار می‌رود که تلاش‌های قبلی برای گردآوری نمونه تمیز، با شکست روبه‌رو شده باشند.
چرا انجام آزمایش کشت ادرار در دوران بارداری مهم هستند؟
ادرار یکی از مایعات بدن است که ترکیبات آن می تواند نشان دهنده‌ی تغییرات در تعادل مواد و همچنین عملکرد بعضی از ارگان‌ها باشد. تولید ادرار علاوه بر این که روشی برای دفع مواد زاید (مثل سموم حاصل از سوخت و ساز سلولی و داروها) از بدن است، سیستمی برای ایجاد تعادل مواد در بدن می‌باشد مثلا افزایش ادرار راهی برای کنترل پرفشاری خون شدید است. همچنین هورمون‌های مختلفی مثل هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون)، هورمون‌های تیروئیدی و فوق کلیوی نیز از ادرار دفع می‌گردند. به علاوه ویژگی‌های ادرار می‌تواند، نشان دهنده‌ی سلامت اجزای سیستم ادراری (کلیه ها، مثانه و مجرای ادراری) باشند.
اگردر دوران بارداری به UTI مبتلا شده باشید، بسیار مهم است که آن را شناسایی و سپس درمان کنید . اگر عفونت ادراری در زنان باردار درمان نشود منجر به زایمان زودتر از موعدو یازایمان با عواقب نامطلوب می‌شوند.
چه عواملی در ازمایش کشت ادرار مورد بررسی قرار میگیرد
نتایج کشت ادرار معمولاً طی دو الی سه روز آماده می‌شوند. اگر نتایج آزمایش مثبت باشند، آنگاه پزشک یک داروی آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند.
در برخی موارد، بیش از یک نوع باکتری در ادرار وجود خواهد داشت، یا اینکه مقدار باکتری در حد بسیار پایینی قرار میگیرد. در چنین مواقعی، تهیه نتایج احتمالاً با تأخیر همراه میشود. همچنین این امکان وجود دارد که درخواست انجام مجدد آزمایش ثبت شود.
اکثر عفونت‌های مجاری ادراری به وسیله باکتری اشرشیا کولی ایجاد می‌شوند. این باکتری عمدتاً در مدفوع یافت میشود. استافیلوکوکوس و پروتئوس، دو گونه دیگر باکتریایی هستند که می‌توانند منجر به عفونت مجاری ادراری شوند.
از سوی دیگر، عفونت مجرای ادراری توسط کاندیدا (اسم باکتری) نیز دور از ذهن نیست. کاندیدا مخمری است که رشد بسیار سریع و شدیدی را در داخل مسیر ادراری انجام میدهد. در موارد خاص، عفونت مجرای ادراری، تحت تأثیر عفونت‌های منتقل شده از طریق رابطه جنسی (STI) پدید می‌آید.
عوامل مداخله گر درازمایش کشت ادرار :
الودگی ادرار با مدفوع و ترشحات واژن و دست هاو یا لباسباعث نتایج مثبت کاذب میشود
داروهایی که ممکن است نتایج ازمایش را تحت تاثیر قرار دهند شامل انتی بیوتیک ها هستند
