preloader

فیبرومیالژیا چیست؟

 
فیبرومیالژیا یک بیماری طولانی‌مدت (مزمن) است. این باعث می‌شود فرد درد در عضلات و استخوان‌ها (درد عضلانی اسکلتی)، مناطق مورمور شونده و حساس، خستگی عمومی، خواب و اختلالات شناختی داشته باشد. فیبرومیالژیا نوعی آرتروز نیست (آرتروز یک بیماری مفصلی است)، اما تا حدی یک اختلال ماهیچه ای است . این بیماری باعث درد، سفت شدن، و نازکی ماهیچه ها، تاندون ها، و مفاصل می شود. این علایم معمولا با مشکلاتی در خوابیدن، خستگی مزمن، اضطراب، افسردگی، و اختلال در عملکرد روده همراه هستند. علت و درمان فیبرومیالیژیا ناشناخته است، اما داروها و درمان های دیگری می توانند به کاهش علایم کمک کنند. فیبرومیالژیا را گاهی سندروم فیبرومیالژیا می گویند. فیبرومیالژیا بیماری است که بیشتر در میان زنان شایع است. بیش از %90 بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا زنان هستند. ممکن است هورمون ها عامل این تفاوت بزرگ جنسیتی باشند، اما علت اصلی ناشناخته است.
 
 

فیبرومیالژیا و آرتروز

فیبرومیالژیا نوعی آرتروز نیست (آرتروز یک بیماری مفصلی است)، اما تا حدی یک اختلال ماهیچه ای است. فیبرومیالژیا و آرتروز می توانند باعث درد قابل توجه و خستگی شوند همچنین در توانایی فرد برای انجام کارهای روزمره اختلال ایجاد کنند. با این وجود، علایم فیبرومیالژیا برخلاف علایم آرتروز، معمولا با گذشت زمان بدتر نمی شود. معمولا فیبرومیالژیا با یک بیماری مفصلی دیگر همراه است، مانند لوپوس سیستمیک، روماتیسم مفصلی.
 

علل فیبرومیالژیا

دلیل روشنی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما نظریه های زیادی برای توضیح علل ممکن وجود دارد. اعتقاد بر این است که فیبرومیالژیا نتیجه ی ترکیبی از چندین عامل استرس زای فیزیکی و عاطفی است، مانند رویارویی با یک اتفاق. در برخی بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا، سطوح در حال افزایشی از سیگنال عصبی شیمیایی وجود دارد، به نام ماده P، که سیگنال های درد را تقویت می کند.
همچنین سطح سروتونین مغز در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا به طور نسبی پایین گزارش شده است. سروتونین یک ناقل مغزی شیمیایی است (نوروترسمیتر) که با آرامش و اثر کاهنده ی استرس مرتبط است. بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا اختلال حرکت غیر سریع چشم، یا NREM، در مرحله ی خواب دارند، که از خواب عمیق جلوگیری می کند و معمولا باعث می شود که با خستگی از خواب بیدار شوند. شروع فیبرومیالژیا با پریشانی روانی، ضربه، و عفونت مرتبط است.
 

علائم عمومی فیبرومیالژیا

نشانه ی عمومی فیبرومیالژیا درد است، بیماران حساسیت زیادی به بسیاری از محرک های حسی مختلف دارند و آستانه ی درد آنها به طور غیر معمولی پایین است. درد فیبرومیالژیا عموما گسترده است، و هر دو طرف بدن را درگیر می کند. درد عموما گردن، باسن، شانه ها، بازوها قسمت بالایی پشت، و قفسه ی سینه را تحت تاثیر قرار می دهد. درد می تواند باعث تیرکشیدن در قسمت های مختلف بدن شود، مانند نواحی حساس دردناک، درد عمیق ماهیچه ای، سردرد های مزمن، درد بی پایان کمر، یا درد گردن. درد فیبرومیالژیا می تواند با صدا، تغییرات آب و هوایی، و فشار های عاطفی تشدید شود. درد فیبرومیالژیا شاید بر اثر کاهش خون رسانی به قسمت هایی از مغز که به طور طبیعی به بدن کمک می کنند که با درد کنار بیاید ایجاد شود.
 

نواحی حساس فیبرومیالژیا

نواحی حساس فیبرومیالژیا، نواحی متمرکزی از بدن هستند که به لمس آرام حساس هستند. لمس آرام این نواحی باعث درد می شود. نواحی حساس فیبرومیالژیا عموما اطراف آرنج ها، شانه، زانو، باسن، قسمت پشت سر و اطراف جناغ سینه است. نواحی حساس در اندازه ی یک سکه ی یک پنی می باشد، و علت آنها در حال حاضر ناشناخته است. پزشکان در ابتدا تصور می کردند که نواحی حساس در محل التهاب وجود دارند، اما وقتی نواحی حساس از نزدیک مورد معاینه قرار گرفتند نشانه ی خاصی از التهاب در بافت متناظر وجود نداشت.
 

علائم فیبرومیالژیا در زنان

تا آنجا که می دانیم، احتمال ابتلای زنان به فیبرومیالژیا بیشتر است. زنان درد فیبرومیالژیا را به صورت دردی مبهم که از ماهیچه ها آغاز می شود توصیف کرده اند. زنان همچنین در به یاد آوردن و تمرکز کردن مشکل دارند و شاید هنگام صحبت کلمات را به طور بهم ریخته به کار ببرند. به این علایم “فیبروفاگ” می گویند زیرا ذهن آنها حالت مبهمی دارد.
زنان همچنین ممکن است این علایم را تجربه کنند:
  • میگرن
  • پریود های دردناک
  • درد هنگام رابطه ی جنسی
  • روده و مثانه ی تحریک پذیر
  • سندروم پای بی قرار
  • حساسیت به صداهای بلند و نورهای زیاد
  • از دست دادن کوتاه مدت حافظه
  • قراردادن اشیا در جای اشتباه
  • به راحتی دچار حواس پرتی می شود
  • فراموش کردن برنامه ها
  • به سختی به مکالمه ادامه می دهد
  • در به یاد آوردن اطلاعات جدید ناتوان است
 

 چگونه فیبرومیالژیا تشخیص داده می‌شود؟

شناسایی بیماران فیبرومیالژیا می تواند برای پزشکان چالش برانگیز باشد زیرا علایم آنها با بسیاری از بیماری ها مشترک است. بسیاری از بیمارانی که افسردگی، آرتریت التهابی، درد مزمن عضلانی، یا بیماری عدم تحمل فشار سیستمیک دارند به طور اشتباه تشخیص داده می شوند. در نهایت، تشخیص فیبرومیالژیا صرفا مبتنی بر زمینه های بالینی و سابقه ی پزشک و معاینه ی فیزیکی انجام می شود.
در بیمارانی که درد گسترده ی مزمن بدنی دارند، تشخیص فیبرومیالژیا می تواند با شناسایی محل های حساس مشخص شود. بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا عموما حداقل 11 تا 18 نقطه ی حساس رایج دارند. پزشکان همچنین ممکن است از سطوح خستگی بیمار، اختلالات خواب، و سطوح استرس بپرسند.

تست تشخیص فیبرومیالژیا

هیچ تست خونی یا اشعه ی ایکس برای اینکه پزشک مشخصا فیبرومیالژیا را تشخیص بدهد وجود ندارد. تست ها عموما برای رد احتمالات دیگر تشخیصی انجام می شوند. دیگر تست های آزمایشگاهی نیز انجام می شوند تا دیگر بیماری های ممکن را رد کنند. وقتی که پزشک تست های تشخیصی را کامل می کند، شاخص هایی که در اینجا آورده شده است برای ارزیابی اینکه آیا تشخیص فیبرومیالژیا درست است استفاده می شوند:
  • درد به طور گسترده در هر چهار ربع بدن وجود داشته باشد
  • درد برای حداقل سه ماه وجود داشته باشد
  • فرد بیماری دیگری با این علایم نداشته باشد
 

بیماری های مشابه فیبرومیالژیا

از آنجاییکه هیچ گونه تست خون ساده یا پرتوی ایکس برای اینکه به شما بگوید مبتلا به فیبرومیالژیا هستید وجود ندارد، علایم آن ممکن است مشابه بیماری های دیگر باشد. بسیاری از بیماری ها می توانند باعث ایجاد درد در نواحی مختلف بدن شوند و پزشک شما ممکن است بخواهد برای رد سایر بیماری های مشابه فیبرومیالژیا تست خون یا پرتوی ایکس انجام دهد. بیماری هایی که در اینجا آمده اند می توانند مشابه فیبرومیالژیا باشند:
  • پایین بودن سطح هورمون های تیروییدی (هایپو تیروییدیسم)
  • کمبود ویتامین دی
  • آرتروز
  • سندروم خستگی مزمن
  • افسردگی
  • سندروم روده ی تحریک پذیر
  • لوپوس
  • بیماری پاراتیرویید
  • بیماری های ماهیچه ای
  • بیماری استخوان
  • سطح بالای کلسیم خون(هایپوکلسیما)
  • بیماری های عفونی
  • سرطان
 

درمان فیبرومیالژیا چگونه است؟

دلیل ایجاد فیبرومیالژیا به درستی مشخص نیست و پزشکان معمولاً با ترکیبی از درمان‌ها روند درمان فیبرومیالژیا را مدیریت می‌کنند. این درمان‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
درمان دارویی: از جمله داروهای نسخه‌ای و مسکن‌های بدون نیاز به نسخه (مسکن‌ها باید با مشورت پزشک مصرف شوند)
ورزش: توصیه می‌شود که بزرگسالان به مدت ۱۵۰ دقیقه (دو ساعت و نیم) در هفته فعالیت فیزیکی متوسطی داشته باشند.
خوب است اگر بتوانیم روزی ۳۰ دقیقه، پنج روز در هفته پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری کنیم. این ۳۰ دقیقه را می‌توانیم به سه جلسه ده دقیقه‌ای جداگانه در طول روز تقسیم کنیم.
فعالیت بدنی منظم همچنین می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌های مزمن، مانند بیماری‌های قلبی و دیابت را کاهش دهد.
استفاده از تکنیک های مدیریت استرس: مانند مدیتیشن، یوگا و ماساژ
برنامه‌ریزی برای ساعت خواب: داشتن برنامه منظم برای خواب می‌تواند به بهبود کیفیت خواب منجر شود.
درمان شناختی رفتاری (Cognitive behavioral therapy): CBT یک نوع گفتار درمانی است که برای تغییر نحوه رفتار یا تفکر افراد استفاده می‌‌شود. این درمان به ما کمک می‌کند تا طرز تفکر خود را عوض کنیم و در نتیجه آن برخورد مناسب‌تری با اتفاقات پیرامون خود داشته باشیم.افراد ممکن است بتوانند با رعایت این موارد، درد و ناتوانی ناشی از فیبرومیالژیا را کاهش دهند و فعالیت‌های روزمره خود را دنبال کنند.

 

پیشگیری از بیماری فیبرومیالژیا

با توجه به اینکه مکانیسم‌ ایجاد فیبرومیالژیا کاملاً شناخته شده نیست، هیچ راهکار قطعی برای پیش‌بینی یا جلوگیری از شروع آن وجود ندارد.
مراقبت از خود، برای مدیریت علائم و نشانه‌های فیبرومیالژیا و حفظ کیفیت زندگی بسیار مهم است.
حفظ سلامت کلی بدن از طریق اقدامات زیر به ما کمک می‌کند شدت علائم فیبرومیالژیا کم‎‌تر شود:
  • مدیریت استرس
  • داشتن رژیم غذایی سالم و ورزش کردن به طور منظم
  • داشتن خواب کافی
تشخیص زود هنگام این بیماری به ما و پزشک معالج کمک می‌کند تا مدیریت زودهنگام آن را شروع کرده و بتوانیم کیفیت زندگی خود را حفظ کنیم.