اکثر اوقات از مواقع تری گلیسیرید بالا بدون هیچ نشانهای در فرد ایجاد میشود. در واقع شرایط بیمار بهگونهای است که هیچ نشانه به خصوصی از داشتن تری گلیسیرید بالا ندارد. در برخی موارد که دلیل بالا بودن تری گلیسیرید به سابقه ژنتیکی فرد برمیگردد، چاقی و تجمع چربی زیرپوستی را شاهد خواهیم بود. این مورد خصوصا در کودکانی که تجربه تری گلیسیرید بالا را دارند، مشاهده میشود.در صورت بروز علائم، این نشانهها شامل دردهای شدید و ناگهانی شکمی، حالت تهوع، استفراغ، تب، ضربان قلب و تنفس سریع و مواردی ازایندست میشوند. البته این نشانهها را معمولاً در مقادیر بسیار پرخطرتری گلیسیرید شاهد خواهیم بود.
درصورتیکه فرد درگیر با تری گلیسیرید بالا همزمان الکل هم مصرف کند، در این حالت احتمال بالایی برای جمله پانکراتیت وجود دارد. تورم و درد شدید کبد و طحال از دیگر نشانههای هشداردهنده تری گلیسیرید خیلی بالا محسوب میشوند.یک سری از علائم دیگر تری گلیسیرید بالا با سایر بیماریها مشترک است که شامل فشارخون بالا، تجمع چربی اطراف شکم، بالارفتن میزان قند خون، بروز اختلالات متابولیکی و غیره میشوند. گرفتگی عروق و بیماریهای کرونری، سکتههای قلبی و مغزی، ابتلا به دیابت و کمکاری و پرکاری تیروئید را هم میتوان از نشانههای دیگر تری گلیسیرید بالا در نظر گرفت.
آزمایش تری گلیسیرید خون شامل یک آزمایش خون ساده است. برای بررسی سطح تری گلیسیرید معمولا از نمونه خون استفاده میشود.
آیا این سؤال برایتان پیش آمده است که برای آزمایش تری گلیسیرید باید ناشتا باشید یا نه؟ باید بگوییم که برای این که این تست نتایج دقیقی را ارائه دهد حتما باید ناشتا باشید. ناشتابودن به جلوگیری از افزایش طبیعی سطح تری گلیسیرید که بلافاصله بعد از مصرف وعدهی غذایی اتفاق میافتد کمک میکند. در نتیجه باعث میشود پزشک تصویر بهتری از سطح پایهی تری گلیسیرید خون شما داشته باشد. برای انجام این آزمایش اقدامات زیر را انجام دهید:
تری گلیسیرید بالا معمولا ناشی از اختلالاتی نظیر این موارد است:
در افرادی که به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، بافتهای بدن به انسولین پاسخ نمیدهند. این بدان معناست که گلوکز نمیتواند به داخل سلولها نفوذ کند و سلولها به منبع انرژی دیگری نیاز دارند. در نتیجه، کبد مقادیر زیادی VLDL حاوی تری گلیسیرید تولید میکند.
بیماریهای کبدی نظیر بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و سیروز (اسکار کبد) ناشی از الکل، باعث افزایش سطح تری گلیسیرید میشوند. افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی، تری گلیسیرید بیشتری تولید میکنند و تری گلیسیرید کمتری را حذف میکنند. این امر ناشی از این موارد است:
در برخی موارد، تری گلیسیرید بالا ممکن است ناشی از التهاب و عفونت باشد. افراد مبتلا به عفونتها و بیماریهای التهابی مزمن و اختلالات خودایمنی (نظیر آرتریت روماتوئید، لوپوس و پسوریازیس) اغلب سطح تری گلیسیرید بالا و HDL پایین دارند. این تغییرات ناشی از بیماری، در ابتدا به کاهش التهاب یا مبارزه با عفونت کمک میکنند، اما در درازمدت خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهند.
بهعنوانمثال، بیماری لثهی درماننشده (پریودنتیت)، باعث افزایش سطح تری گلیسیرید خون میشود. افراد مبتلا به التهاب مزمن لثه به طور مداوم در معرض باکتریها قرار میگیرند که این امر منجر به اختلال در تعادل ایمنی و چربی در بدن میشود.
ویتامین D فواید بسیار زیادی برای بدن دارد که یکی از آنها پشتیبانی از سطوح طبیعی تری گلیسیرید است. طبق مطالعهای که روی حدود ۳۸۰۰ نفر انجام شد، مشخص شد که کمبود ویتامین D با سطوح بالاتر تری گلیسیرید مرتبط است.
تیروئید کمکار (هیپرتیروئیدیسم) با تداخل در تولید کلسترول در بدن، سطح تری گلیسیرید را افزایش میدهد. بهمحض این که هورمونهای تیروئید عادی میشوند، سطح تری گلیسیرید هم به حالت عادی بازمیگردد. حتی افرادی که به کمکاری خفیف تیروئید مبتلا هستند و سطح هورمون محرکه تیروئید (TSH) در آنها لب مرز است، به میزان بیشتری احتمال دارد که تری گلیسیرید بالا، LDL بالا و HDL پایین داشته باشند.
افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه به میزان بیشتری در معرض خطر بیماری قلبی هستند. این افراد اغلب از سطوح بالای تری گلیسیرید (اما سطح کلسترول طبیعی) رنج میبرند که این امر خطر بروز عوارض جانبی مرتبط با قلب را افزایش میدهد. تری گلیسیرید در اوایل این بیماری، شروع به افزایش میکند و در مراحل پایانی بیماری به بیشترین سطح خود میرسد.
برخی از اختلالات ژنتیکی نادر میتوانند پاکسازی تری گلیسیریدها را کاهش دهند. برخی از این اختلالات شامل این مواردند:
یکی از عوارض تری گلیسیرید بالای ۳۰۰، افزایش خطر ابتلا به پانکراتیت را است. این التهاب شدید و دردناک میتواند مهلک باشد. سطوح بالای تری گلیسیرید همچنین خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی را هم افزایش میدهند. عوارض تری گلیسیرید بالای ۴۰۰ عبارتاند از:
حمله قلبی، سکته مغزی و تصلب شرایین از عوارض شایع تری گلیسرید بالا هستند.
اگر نتیجه آزمایش تری گلیسیرید خون پایین باشد میتواند به دلیل یکی از بیماریها و مشکلات زیر باشد:
پرکاری تیروئید به فعالیت بیشازحد تیروئید اشاره دارد. در این شرایط غدهی تیروئید بیش از حد هورمون تولید میکند که این وضعیت منجر به کاهش وزن ناگهانی، افزایش اشتها، تعریق، تغییرات قاعدگی، خستگی مفرط، مشکلات خواب و سایر علائم میشود.
اختلالاتی که منجر به جذب نادرست مواد مغذی میشوند، میتوانند سبب بروز سوءتغذیه شوند. سوء تغذیهی مزمن میتواند چربی بدن را تخلیه کند، در نتیجه منجر به کاهش سطح تری گلیسیرید میشود. برخی از علل سوءتغذیه عبارتاند از:
برخی از داروها میتوانند چربی بدن را تخلیه کنند و منجر به کاهش سطح تری گلیسیرید شوند. اگر این داروها را مصرف میکنید میتوانید انتطار نتیجه پایین در آزمایش تری گلیسیرید خون را داشته باشید. این داروها عبارتاند از:
اگرچه یک رژیم غذایی پرچرب میتواند سطح تری گلیسیرید را افزایش دهد، اما یک رژیم غذایی کمچرب هم میتواند سطح تری گلیسیرید را پایین نگه دارد. همانطور که گفته شد، چربی برای عملکرد بدن انسان ضروری است و بدن تمام تری گلیسرید موردنیازش را خود تولید نمیکند. پس باید مقدار مناسب چربی (نه خیلی زیاد و نه خیلی کم) استفاده کنید.
در سندرم سوء جذب، بدن در جذب درست مواد مغذی به مشکل برمیخورد. اگر چربی نتواند جذب شود، سطح تری گلیسیرید ممکن است کاهش پیدا کند.
سطح تری گلیسرید پایین میتواند در نتیجه پرکاری تیروئید، سوءتغذیه، رژیم غذایی کمچرب، سندروم سوءجذب مواد غذایی و مصرف برخی داروها ایجاد شود.
