بیماری HFMD یا همان بیماری دست پا و دهان در کودکان عفونتی بسیار مسری است و ویروسهایی از جنس انتروویروس (Enterovirus) آن را به وجود میآورند. در بیشتر موارد، ویروس کوکساکی (coxsackievirus) عامل آن است.
این ویروسها از خانواده ویروسهای انتروویروس هستند و انواع دیگری از این خانواده هم میتوانند در مواردی موجب ابتلا به بیماری مذکور شوند. ویروس دست و پا و دهان کودک به سادگی از فردی به دیگری منتقل میشود و در اثر تماس با بزاق، مایع موجود در تاول زخم یک بیمار، مدفوع یا قطرات تنفسی عطسه و سرفه سرایت پیدا میکند.
لمسکردن سطح آلوده به ویروس یا تماس با دستهای نشسته فرد مبتلا هم از عوامل دیگر انتقال این بیماری هستند. کودکان کمسن و سال بیشتر به این بیماری دچار میشوند. رفتن به مدرسه و مهدکودک، شرایط انتقال بیماری مسری را بیشتر فراهم میکنند.
این بیماری از جمله بیماریهای رایج در اطفال است که گاهی برای بزرگسالان هم اتفاق میافتد. این مشکل معمولاً بینیاز از درمان است و در طی ۷ تا ۱۰ روز از بین میرود. این بیماری نوعی عفونت است که با ایجاد تاولها و زخمها روی نواحی بدن همراه میشود.همانطور که از نام بیماری مشخص است، علائم آن به طور زخم و تاول در دهان و دستها و پاهای کودکان دیده میشوند. چنین عفونتی میتواند در افرادی در طیفهای سنی مختلف رخ بدهد اما بیشتر، کودکان زیر ۵ سال تحت تأثیر آن هستند.
HFMD یا FMD ؟؟
بیماری دست، پا و دهان یا HFMD از انسان به انسان منتقل میشود و حیوانات را مبتلا نمیکند. بیماری دیگری به نام پا و دهان یا FMD وجود دارد که در بین حیوانات میباشد و فقط حیوانات به این بیماری مبتلا میشوند. FMDبرای انسان خطری ندارد و انسان مبتلا نمیشود.
علائم دست پا دهان در کودکان چیست؟
نشانههای بیماری دست پا دهان در کودکان معمولاً ۳ تا ۶ روز بعد از آلودگی به ویروس خود را نشان میدهند. این دوران به دوره نهفتگی معروف است و پس از آن، علائم بیماری به شکلهای زیر خود را نشان میدهند:
تب
کاهش اشتها
زخم گلو
سردرد
بیقراری
احساس ناخوشی
تاولهای دردناک قرمز در دهان
ترشح بیاختیار آب دهان
زخم قرمز روی دستها و کف پاها
تب و گلودرد معمولاً نخستین نشانههای بروز بیماری هستند. زخمها و تاولها بیشتر بعد از بروز نشانههای اولیه یعنی ۱ تا ۲ روز بعد از تبکردن، خود را نشان میدهند. لکههای پوستی که در این بیماری ظاهر میشوند در بیشتر موارد، صاف و قرمز هستند.این لکهها روی پوستهای تیره کمتر نمود پیدا میکنند. برای همین، بهتر است که کف دستها و پاها برای بررسی وضعیت نگاه شوند. لکهها در این نواحی بیشتر به چشم میآیند.
بیشتر کودکان مبتلا به این بیماری، زخمهایی در دهان را هم تجربه میکنند. نواحی اطراف زبان و گلو دچار لکهها و زخمهای عفونی بیماری میشود.
عوارض بیماری چیست؟
در بیشتر موارد، بعد از گذشت ۷ تا ۱۰ روز از ابتلا و بروز نشانههای اولیه، کودکان به طور کامل بهبود پیدا میکنند. ابتلای دوباره به عفونت هم معمولاً رخ نمیدهد. بعد از یک بار دچارشدن به ویروس، بدن نسبت به ابتلای مجدد به آن، ایمنی پیدا میکند.
از عوارض محتمل این بیماری باید به موارد زیر اشاره کنیم:
مننژیت ویروسی (عفونت ویروسی با نشانههایی مانند سفتشدن گردن، سردرد و نورهراسی)
آنسفالیت (التهاب حاد بافت مغزی)
میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
افتادن ناخن انگشتان پا یا دست
فلجشدن
کمآبی بدن
راههای پیشگیری از بیماری HFMD
یکی از بهترین راهها برای پیشگیری از بیماری رعایت اصول بهداشتی میباشد. از راههای پیشگیری بیماری دست، پا و دهان میتوان به نکات زیر اشاره کرد.
شستن مرتب دست ها با آب و صابون ( در صورت عدم دسترسی به آب و صابون، دست ها را با مواد ضدعفونی کننده مانند الکل ضدعفونی کنید.)
دوری از افرادی که مبتلا به این بیماری
ضدعفونی کردن سطوح
استفاده نکردن از ظروف مشترک
به کودکان خود آموزش دهید که دستهای خود را به صورت صحیح و حدوداً ۲۰ ثانیه بشویند. اگر احساس کردید کودک شما به بیماری فوق مبتلا شده، بهتر است که در جمع حاضر نشوید تا ویروس به دیگران منتقل نشود.
