آلکالین فسفاتاز (ALP) آنزیمی در خون است که به تجزیه پروتئین ها کمک می کند ودر بسیاری از قسمت های بدن وجود دارد . فراوان ترین منبع قابل اعتماد در استخوان ها، کبد، کلیه ها و روده ها است. سطح کمی غیر طبیعی ALP می تواند به طور طبیعی و بدون هیچ گونه بیماری زمینه ای رخ دهد. با این حال، سطوح غیر طبیعی همچنین می تواند نشان دهنده یک وضعیت پزشکی شدید باشد، که معمولاً مربوط به کبد، استخوان ها یا کلیه ها است.محققان هنوز طیف کاملی از عملکردهای ALP را نمی دانند، اما به نظر می رسد که در بسیاری از فرآیندها نقش دارد، مانند:
انتقال مواد مغذی و سایر آنزیم ها در کبد
کمک به تشکیل و رشد استخوان ها
انتقال اسیدهای چرب، فسفات ها و کلسیم در روده ها
هضم چربی در روده
تنظیم رشد سلولی، مرگ و مهاجرت در طول رشد جنین
علت افزایش آلکالین فسفاتاز (ALP)
افزایش سطح آلکالین فسفاتاز ممکن است به دلیل انسداد سیستم کبدی صفراوی یا بیماریهای استخوانی باشد. افزایش قابل توجه و شدید ALP (بیش از ۴ برابر حد طبیعی) نشان دهنده بیماری کلستاتیک کبدی است، اما افزایش خفیف تا متوسط آن، میتواند ناشی از علل کبدی یا غیرکبدی باشد.
علل افزایش شدید ALP
از جمله عواملی که باعث افزایش شدید ALP در آزمایش خون (بیش از ۴ برابر حد طبیعی) میشوند عبارتند از:
انسداد مجاری صفراوی خارج کبدی
سنگهای کیسه صفرا (شایعترین علت)
انسدادهای ناشی از بدخیمیها
آمپول واتر
کیسه صفرا
پانکراس
مجاری صفراوی
تنگیهای مجاری صفراوی
کلانژیت اسکلروزان اولیه
اختلالات آناتومیک مجاری صفراوی
عفونتها
کلانژیوپاتی ایدز
کرم آسکاریس
فلوکهای کبدی
انسداد مجاری صفراوی داخل کبدی
داروها و سموم
کلانژیت صفراوی اولیه
کلانژیت اسکلروزان اولیه
کلستاز داخل کبدی ناشی از بارداری
تغذیهی وریدی (TPN)
سرطانهایی که به کبد متاستاز دادهاند
کلانژیوپاتی ایسکمیک
بیماری آنمی داسیشکل (سیکلسل)
علل افزایش متوسط ALP
از جمله عواملی که میتوانند باعث افزایش متوسط تا خفیف آلکالین فسفاتاز (ALP) در آزمایش خون شوند عبارتند از:
فیزیولوژیک ( در کودکان و نوجوانان)
سهماهه سوم بارداری
افزایش فعالیت استخوانی
دوران رشد
شکستگی درحال بهبود استخوان
نرمی استخوان (استئومالاسی)
بیماری پاژه استخوان
پرکاری تیروئید
پرکاری پاراتیروئید
سارکوم استخوان
متاستاز به استخوان
بیماریهای خارج کبدی
پریتونیت
دیابت شیرین
تیروئیدیت تحت حاد
زخم معده
تومورهای خارج کبدی
ریه
معده
کلیه
سر و گردن
تخمدانها
رحم
لنفوم هوچکین
علل پایین بودن آلکالین فسفاتاز (ALP) در خون
پایین بودن آلکالین فسفاتاز اساساً از نظر ما اهمیتی ندارد، با این حال بهتر است که بیمار از نظر کمبود روی و منیزیم، سؤتغذیه و کمکاری تیروئید مورد بررسی قرار گیرد. اما بطور کلی آنچه در این میان اهمیت بیشتری دارد، افزایش ALP است که میتواند نشاندهندهی بیماریهای مختلفی باشد و باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
چه زمانی نیاز به تست ALP داریم؟
در صورت بروز هرگونه علائم اختلال کبدی ، استخوانی، صفراوی ، بنا به تشخیص پزشک آزمایش ALP معمولاً به همراه چندین آزمایش دیگر انجام گیرد.
چگونه برای این تست ALP آماده شویم ؟
پزشک باید هر دستورالعملی را زودتر از موعد ارائه دهد. این ممکن است بسته به ویژگی های آزمایش و نیاز آزمایشگاه متفاوت باشد.
ممکن است فرد قبل از انجام تست ALP به مدت 6 تا 12 ساعت ناشتا باشد. این ممکن است برای افرادی که دارای گروه خونی O یا B هستند، که تا 12 ساعت بعد از یک وعده غذایی چرب سطح ALP بالایی دارند، صادق باشد.
پزشک ممکن است در مورد مکمل ها یا داروهای فعلی سؤال کند و دستورالعمل هایی را در مورد زمان مصرف آنها قبل از تست ALP ارائه دهد.
آزمایشهای تکمیلی که همراه این تست درخواست میشود
آزمایش بیلی روبین
آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز یا AST
آزمایش آلانین آمینوترانسفراز یا ALT
اگر فردی سطح ALP بالایی داشته باشد، اما نتایج سایر آزمایشات کبدی طبیعی باشد، علت اصلی ممکن است استخوانها را به جای کبد درگیر کند. در این مورد، پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری برای بررسی استخوان ها را درخواست کند.
درمان
درمان سطوح غیر طبیعی ALP به علت آن بستگی دارد. اگر این علت حاملگی یا رشد استخوان باشد، هیچ درمانی لازم نیست.
