آزمایش تشخیص سطح زینک در بدن

روی

 یک ماده معدنی اصلی کمیاب می باشد که بعد از آهن بیشترین میزان را در بدن داراست. روی به طور عمده درماهیچه ها ذخیره می‌شود، اما در پوست ، کلیه ها ، کبد، پانکراس، گلبول های سفید و قرمز، پرده شبکیه چشم و استخوان ها نیز یافت می‌شود. غده پروستات در مردان نسبت به سایر اعضا، بیشترین مقدار روی را دارا می باشد. روي يك عنصر ضروري كمياب در تغذيه انسان است، كه در بيشتر از 100 آنزيم از جملهCarbonic anhydrase ،Thimidine kinase ،boxy peptidase  و Alcohol dehydrogenase حضور دارد. اين عنصر تاثيراتي بر رشد، تكامل، كاهش وزن و عملكرد ايمني و عملكرد دستگاه عصبي مركزي (CNS)  دارد.

روی (Zinc) علاوه بر داشتن خواص آنتی اکسیدانی، نقش مهمی در سنتز DNA، رشد سلول ها، ساخت پروتئین، بهبود بافت های آسیب دیده و … ایفا می کند و سطح ایمنی بدن را افزایش می دهد.
روی دومین ماده مینرال مهم در بدن (بعد از آهن) بوده و نقش بسیار مهم و بسزایی در سلامتی بدن ایفا می کند و از آنجایی که بدن انسان قادربه ساخت این ماده نمی باشد حتما بایستی از طریق مواد غذایی یا مکمل ها تامین شود.

کمبود روی بیشتر در چه کسانی دیده می شود؟

۱- افرادی که دچار اختلالات گوارشی مانند بیماری های التهابی روده (بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، سلیاک) هستند یا به دلیل انجام عمل جراحی دستگاه گوارش، روی را به خوبی جذب نمی‌کنند.
۲- افراد مبتلا به بیماری های مزمن کبدی و کلیوی.
۳- افرادی که دوره های طولانی مدت اسهال را پشت سر می گذارند.
۴- خانم های باردار به دلیل افزایش میزان نیاز به روی در دوران بارداری و شیردهی.
۵- گیاه خواران به دلیل وجود میزان محدود روی در غذاهای گیاهی به نسبت غذاهای حیوانی .
۶- معتادان به مشروبات الکلی
۷- دیابت و بیماری های لوزالمعده
۸- کم خونی داسی شکل (Sickle Cell Anemia)
۹- افراد سالمند (به دلیل عدم مصرف مواد غذایی متنوع یا مصرف برخی از دارو ها (هیدروکلروتیازید)
۱۰-استفاده از دارو های مهار کننده پمپ پروتون

دلایل افزایش

بیماری عروق کرونر، کارسینوم استخوان آنمی و آترواسکروز (تصلب شرایین) سبب افزایش سطوح Zn می شوند.

دلایل کاهش

سوختگی ها، ایدز، عفونت حاد، بیماری های کرونیک کبد و کلیه، بیماری  sickle cells، دیابت، استرس و بیماری های بدخیم سبب کاهش سطوح Zn می شوند.

علائم کمبود روی در بدن

از علائم ناشی از کمبود روی در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- کم اشتهایی
۲- افسردگی
۳- تاخیر در بهبود زخم
۴- اسهال
۵- ریزش مو
۶- از دست دادن حس چشایی و بویایی
۷- مشکلات باروری
۸- افزایش خطر ابتلا به بیماری های عفونی به علت ضعف سیستم ایمنی و سرماخوردگی های مکرر
۹- تاخیر در روند رشد در کودکان و تاخیر در بلوغ جنسی
۱۰- کاهش وزن بی دلیل
۱۱-آکنه
۱۲- مشکلات بینایی به دلیل آسیب شبکیه
۱۳- اختلالات خواب

چرا بدن ما به روی نیاز دارد؟

۱- بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن : بدن برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی به روی نیاز دارد. سطوح پایین روی می تواند خطر ابتلا به عفونت هایی مانند ذات الریه (پنومونی) را افزایش دهد.
۲- التیام زخم : روی در حفظ سلامت پوست نقش مهمی ایفا می کند. افراد با زخم های طولانی مدت، معمولا با مشکل کمبود روی مواجه هستند.
۳- درمان اسهال : سازمان بهداشت جهانی (WHO) مکمل های حاوی روی را برای نوزادان مبتلا به اسهال توصیه کرده همچنین شواهد نشان داده که مصرف روی می تواند دوره های اسهال را کوتاه تر کند به ویژه در افرادی که رژیم غذایی مغذی ندارند.
۴- بهبود بیماری های مزمن : روی دارای خواص آنتی اکسیدانی است و می تواند به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کند. دانشمندان معتقدند که بین استرس اکسیداتیو و بیماری های مزمن مانند فشار خون بالا، دیابت و سایر علائم سندرم متابولیک ارتباط وجود دارد.
تحقیقات نشان داده که روی می تواند به پیشگیری از سندرم متابولیک کمک کند.
۵- به گفته ی موسسه ی ملی سلامت (NIH) روی از آسیب سلولی شبکیه جلوگیری می کند و ممکن است به تاخیر در پیشرفت دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن و کاهش بینایی کمک کند.
۶- سلامت جنسی : سطوح پایین روی در بدن ممکن است منجر به تاخیر در رشد جنسی، مشکلات باروری و کاهش تولید تستوسترون و سایر مشکلات جنسی در مردان شود با این حال مقادیر بیش از حد روی در بدن نیز می تواند برای آقایان مضر باشد.
۸- پیشگیری از پوکی استخوان : بر اساس تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۲۰، روی نقش مهمی در تشکیل استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان دارد.
۹- یادگیری و حافظه : برخی از تحقیقات نشان داده است که مصرف روی باعث تقویت عملکرد شناختی و بهبود حافظه می شود.
۱۰- کاهش مشکلات عصبی : مطالعات صورت گرفته در سال ۲۰۲۰ نشان داده اند که بین سطوح پایین روی و مشکلات عصبی از جمله افسردگی ارتباط وجود دارد.
۱۱- میزان کافی روی در بدن با تقویت سیستم ایمنی و حفظ غشاهای مخاطی از بدن در برابر ابتلا به ویروس کرونا محافظت می کند.

در دوران بارداری، مصرف بیشتر روی ضروری است زیرا نوزادان تا ۶ ماهگی روی را از طریق شیر مادر دریافت می کنند.

آزمایش تشخیص سطح زینک در بدن

از آنجایی که علائم کمبود روی غیر اختصاصی می باشد، جهت تشخیص دقیق، آزمایش‌های دیگری همچون شمارش کامل سلول های خونی یا CBC جهت رد کم خونی و عفونت و بررسی سایر الکترولیت‌های خونی مانند کلسیم، منیزیم، ویتامین B12، ویتامین D3 و همچنین بررسی هورمون های تیروئید نیز توصیه می‌شود.
اندازه گیری مقدار روی(زینک) از طریق انجام آزمایش بر روی نمونه خون، ادرار رندوم و ادرار ۲۴ ساعته قابل انجام می باشد.